Tarihte önemli bir yeri olan Şeyh Said, son günlerde tekrardan gündeme geldi. Nakşibendi tarikatının şeyhlerinden biri olan Şeyh Said, hayatıyla dikkat çekiyor. Mutasavvıf, müfessir, muhaddis ve müderris olan Şeyh Said, Kürtlerin en geniş çaplı isyanlarından birinin lideri. Pek çok kişi ise Şeyh Said’in hayatını ve neden idam edildiğini merak ediyor. Peki Şeyh Said kimdir, neden asıldı? İşte Şeyh Said’in hayatı hakkında merak edilenler…
Şeyh Said Kimdir?
Şeyh Said, 1865-1866 yıllarında Şeyh Mahmud Rıza ve Gûle Hanım’ın oğlu olarak Elazığ’ın Palu ilçesinde dünyaya geldi. Seyyid bir ailenin üyesi olduğu iddia edilen Şeyh Said, Zaza kökenlidir. Şeyh Said’in 6.göbekten dedesi olan Seyyîd Haşim, İran’dan Diyarbakır’a yerleşmiş ve Sultan IV. Murad tarafından öldürülmüştür. Ayrıca Şeyh Said’in yedi kardeşi bulunmaktadır.
Doğduğu şehir olan Elazığ Palu’da, Diyarbakır’da, Muş’ta ve çeşitli yerlerde eğitimler gördü. Uzun yıllar Elazığ’ın Hınıs ilçesinde yaşadı.
Şeyh Said’in Hayatı
Şeyh Sait, babası Şeyh Mahmud Fevzi’nin vefat etmesinden sonra Nakşibendi Tarikatı’na lider olarak getirildi. Hınıs’ta yaşarken I. Dünya Savaşı’nın çıkmasıyla birlikte buradan Piran’a göç etmek zorunda kaldı. Savaştan sonra tekrardan Hınıs’a yerleşti.
Şeyh Said Kaç Kez Evlendi, Çocukları Var mı?
Şeyh Said, ilk evliliğini Şeyh Ahmed-i Çani’nin kızı Amine Hanım ile evlendi. Piran’a göç ederken eşi Amine Hanım rahatsızlanarak vefat etti. Amine Hanım’ın vefatının ardından Fatma Hanım ile evlendi. Şeyh Said’in beş kız, beş erkek olmak üzere toplamda 10 çocuğu oldu.
Şeyh Said İsyanı Nedir?
Genç Hadisesi olarak da bilinen Şeyh Said Ayaklanması, Nisan 1925 yılında başladı. Şeyh Said İsyanı, Zaza ve Kürt asıllı çeşitli aşiretlerin desteğiyle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki merkezi yönetime karşı başlatıldı. 13 Nisan 2025’de başlayan Kürt milliyetçi isyanı, 31 Mart 1925 yılında bastırıldı.
Şeyh Said Neden İdam Edildi?
En büyük Kürt milliyetçi ayaklanmasının lideri Şeyh Said, dönemin hükümetine karşı silahlı isyan girişiminde bulunduğu için yargılandı. Cumhuriyet’in ilan edilmesine ve laik düzene karşı çıktığı için 29 Haziran 1965 yılında Diyarbakır’da idam edilerek öldürüldü.
