Hayvan Türleri Üzerinde Yapılan Araştırma, Yaşam Süresini Etkileyen Faktörleri Ortaya Koydu

Science Advances dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, binlerce hayvan türü incelendi ve yaşam süresini etkileyen ana faktörler belirlendi. Bu faktörler arasında genetik yapı yanı sıra, tek eşlilik (monogami) ve ebeveynlik davranışları da yer alıyor.

Kadınlar Daha Uzun Yaşıyor

İnsanlar arasında, kadınların erkeklere göre ortalama olarak 5,4 yıl daha uzun yaşadığı bilinmektedir. Ancak bu fark sadece insanlara özgü değildir. Araştırmaya göre, memelilerin yüzde 72’sinde dişiler, erkeklere kıyasla ortalama olarak yüzde 12 daha uzun ömre sahiptir. Bazı geyik türlerinde ise bu fark iki katına kadar çıkabilmektedir. Kuşlarda ise durum tersine işler; türlerin yüzde 68’inde erkek kuşlar dişilere göre ortalama olarak yüzde 5 daha uzun yaşamaktadır.

Araştırmanın baş yazarlarından Dr. Johanna Staerk, bu farkın kromozom yapısından kaynaklandığını belirtti. Dişilerin iki X kromozomuna sahip olmasına karşın, erkeklerin sadece bir X ve kısa bir Y kromozomu taşıması, yaşam süresindeki farkı açıklamaktadır. Ayrıca, “zehirli Y hipotezi”ne de dikkat çekilerek, Y kromozomunun yaşlanmayı hızlandırabileceği vurgulandı.

Kuşlarda Durum Farklı

Kuşlarda ise durum tam tersidir. Erkek kuşlarda iki Z kromozomu bulunurken, dişilerde kısa bir W kromozomu yer almaktadır. Ancak bazı yırtıcı kuş türlerinde, dişiler daha büyük ve daha uzun ömürlü olabilmektedir. Bu durum, yaşam süresi farkının sadece genetik faktörlere bağlı olmadığını göstermektedir.

Üreme stratejilerinin de yaşam süresini etkilediği belirlendi. Mesela, tek eşli olmayan memeli türlerinde erkekler, çiftleşme rekabetinde daha başarılı olabilmek için enerji harcayan fiziksel özellikler geliştirirler. Bu durum, erkekler arasındaki rekabetin ömürleri üzerinde olumsuz etki yaratabileceğini göstermektedir.

Ebeveynlik Ömrü Uzatıyor

Araştırma ayrıca, ebeveynliğin ömrü uzatabileceğini ortaya koydu. Özellikle yavruların uzun süre bakıma ihtiyaç duyduğu primat türlerinde, bakım veren cinsiyetin daha uzun yaşadığı tespit edildi. Bu durum, annenin uzun yaşamasının yavrunun hayatta kalma şansını artırdığını göstermektedir.

Sonuç olarak, araştırma erkeklerin yaşam süresini uzatmak için genetik yapıların ötesinde sosyal ve davranışsal stratejilerin de önemli olduğunu vurgulamaktadır. Sadık bir eş ve ilgili bir baba olmak, erkeklerin daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir.