Kıbrıs’taki Kayıp Şahıslar Meselesi ve Unutulmaz Acılar

1963 yılında EOKA’nın Türklere yönelik katliamlarıyla başlayan ve 1974’teki Yunan Albaylar Cuntasının Makarios darbesine kadar uzanan kanlı sürecin kurbanları, kimileri kör bir kuyuda, kimileri ormanda ve kimileri bir binanın temelinde iş makineleriyle çukurlara gömülerek yaşamlarını yitirdi.

Kıbrıs’taki kayıplar meselesi, iki toplum arasındaki siyasi sorunun en hassas noktasıdır ve iki toplumun bir araya gelerek çalıştıkları tek konudur. Bu kayıpların kökeni, 1960’ta Türk-Rum eşitliği üzerine kurulu Kıbrıs Cumhuriyeti’nin, 3 yıl sonra Rumların silahlı girişimiyle çöküşüne dayanmaktadır.

Rumların Ada’yı Yunanistan’a bağlamayı öngören “Enosis” hedefi ve Türkleri topluca ortadan kaldırmayı hedefleyen “Akritas planı”, 1963’te Türk sivillere yönelik Kanlı Noel saldırılarını başlattı. 1963’ten 1974 Barış harekatına kadar geçen 11 yılda, çok sayıda Türk tek tek veya gruplar halinde öldürüldü ancak cenazeleri bir türlü bulunamadı.

Türkiye’nin 20 Temmuz 1974’te adaya müdahale ederek başlattığı Barış Harekatı sonucunda Ada, bugünkü iki devletli sınırlara ayrıldı. Ancak Barış Harekatının son aşamalarında, Ada’yı Yunanistan’a bağlamak isteyen Rum terör örgütü EOKA-B, toplu katliamlar gerçekleştirerek intikam almaya çalıştı.

Bu acı olaylarda 492 Türk şehit oldu ve kayıplar listesine geçti. KKTC’deki Muratağa, Sandallar ve Atlılar köyleri katliamda önemli roller üstlendi. İki toplumlu Kayıp Şahıslar Komitesi, görgü tanıklarının ifadeleri ve edinilen bilgiler doğrultusunda adada geniş çaplı kazılar yaparak kayıpları bulma çalışmalarını aralıksız sürdürmektedir.

Bugüne kadar yapılan çalışmalarda bin 55 kişi bulundu ve kimlik tespiti yapılarak ailelerine teslim edildi ancak hala Türk ve Rum toplam 947 kişi kayıplar listesinde yer almaktadır. Bu acı dolu süreç, insanlık dışı bir suç olarak BM tarafından da tanınmış ve kınanmıştır.